Jak skomponować dobre zdjęcie

Każdy fotografujący, który szuka ciekawych rozwiązań, prędzej czy później musi zmierzyć się z problemem kompozycji. Proponuję odrzucić porady, które sugerują wyłącznie spontaniczność i zawierzenie artystycznym impulsom. Dobra fotografia to nie efekt przypadku - ot, aparat w dłoń, pstryk i już, gotowe. Jeżeli nawet chcemy szybko uchwycić coś wyjątkowego, losowego, to mimo wszystko warto wtedy pamiętać o kilku podstawowych zasadach.

Przygotowanie

Tworzenie fotografii to proces, w którym tylko jeden z etapów polega na zwolnieniu migawki. Ten proces powinien być starannie przygotowany i przemyślany. Na początku zastanów się nad dwiema kwestiami: co chcesz pokazać i na czym skupić uwagę odbiorcy. Podkreślenie wybranych cech fotografowanej postaci lub obiektu jest możliwe przy właściwym doborze kompozycji kadru. Tutaj zaś obowiązuje kilka reguł, które pokrótce przedstawię.

Rodzaje kompozycji

Zacznijmy od podstaw. Kompozycja to zaplanowane rozmieszczenie postaci i przedmiotów w taki sposób, aby tworzyły harmonijną całość. Kompozycja może być zamknięta lub otwarta. Brzmi może dziwnie, ale te wyrażenia pochodzą z terminologii artystów malarzy.

Kompozycja zamknięta

Zamknięcie kompozycji oznacza, że fotografowany obiekt jest pokazany w całości. Taka kompozycja może być centralna lub rozproszona. Jeżeli fotografowane postacie i otaczające je przedmioty zostaną umieszczone blisko siebie, to uzyskuje się kompozycję centralną. Jeżeli natomiast obiekty są rozłożone w miarę równomiernie na pewnym obszarze, ale żaden nie wystaje poza kadr, to mamy kompozycję rozproszoną.

Kompozycja otwarta

W kompozycji otwartej obiekty wychodzą poza ramy kadru. Są ucięte i wygląd całości pozostaje kwestią wyobraźni odbiorcy. Kadr stanowi wycinek większej sceny. Przy tym ujęciu tło zyskuje na znaczeniu. Stosując kompozycję otwartą pobudzamy wyobraźnię osoby, która będzie oglądać zdjęcie, bo zmuszamy ją do domysłów, co znajduje się poza kadrem. Ten rodzaj kompozycji może być również centralny lub rozproszony.

Portrety głównie są wykonywane przy użyciu kompozycji zamkniętej lub otwartej centralnie. Przykładem kompozycji otwartej centralnie jest klasyczne ujęcie osoby do połowy sylwetki.

W kompozycji otwartej rozproszonej obiekty nie tylko znajdują się w pewnej odległości od siebie, ale są jeszcze ucięte w kadrze. Dzięki takiemu zabiegowi można sprawić, że zdjęcia nie wyglądają na specjalnie zaaranżowane, lecz zrobione spontanicznie. Odbiorca nie skupia się wtedy na jednym elemencie zdjęcia, lecz próbuje ogarnąć wszystko, aby w wyobraźni dobudować do pokazanego wycinka pełną scenę. Kompozycję otwartą używa się często do zdjęć lifestylowych, z dużą liczbą elementów.

Dalsze elementy kompozycji

Kiedy już wybierzesz obiekt fotografii, jego cechy godne podkreślenia i rodzaj kompozycji, pozostaje kilka szczegółów, które mają spore znaczenie dla ostatecznego efektu. Chodzi o właściwe wyeksponowanie fotografowanego obiektu. Jeżeli na przykład na zdjęciu ma się znaleźć osoba i jakiś przedmiot, to należy przemyśleć ich wzajemne położenie, aby jedno nie zdominowało drugiego.

Tło

Jednym z ważniejszych elementów, który pomaga we właściwym eksponowaniu osób lub przedmiotów na zdjęciach, jest odpowiednie tło. Jeżeli masz możliwość wyboru tła, to należy tę kwestię bardzo uważnie przemyśleć. Tło może być niezauważalne, to znaczy gładkie i jednolite w łagodnym kolorze lub odwrotnie - kontrastowe, to znaczy o kolorze, który od razu przykuwa uwagę.

Przy fotografowaniu przedmiotów tłem może być zwykła, biała kartka lub karton, kawałek tkaniny, a nawet stół, kafelki, deska lub ściana. W plenerze najlepszym tłem jest oczywiście zieleń.

Zwróć uwagę na elementy tła, które mogą zakłócić odbiór zdjęcia. Jeżeli możesz, to usuń takie elementy z kadru. Ważne są również brzegi sceny. Tak to już jest, że w dobrej fotografii wszystko jest przemyślane, a tło nie zaburza odbioru zdjęcia.

Barwa

Dobór kolorów pozwala manipulować uwagą odbiorcy. Tak, manipulować. Człowiek dostrzega zazwyczaj najpierw barwy ciepłe, a dopiero potem zimne. Jeżeli scena obejmuje kilka osób, to najpierw dostrzega się zawsze osobę w czerwonym ubraniu. Czerwone paznokcie lub wargi skupią wzrok, podkreślą kobiecość, ale równocześnie odciągną uwagę od innych elementów na zdjęciu. Za harmonijną kompozycję barw uważa się taką, w której kolory ciepłe są w środku, a zimne przy brzegach.

Kontrast

Uwagę odbiorców przyciągają również różnice między fotografowanymi obiektami. Ta różnica może dotyczyć na przykład oświetlenia. W pierwszej kolejności dostrzegamy obiekty jasne, a dopiero po nich - ciemne. Podobnie ma się z rozmiarem obiektów. Zestawienie dwóch przedmiotów, o różnych rozmiarach powoduje zupełnie inny odbiór, niż dwa te same o jednakowych rozmiarach.

W przypadku przedmiotów kontrast można uzyskać także przez zestawienie materiałów o różnych fakturach. Dotyczy to także ubrań, które noszą fotografowane postacie.

Umiar i prostota

Położenie każdego obiektu w kadrze powinno być przemyślane. Nawet jeśli chcesz sprawić wrażenie bałaganu, to Twój bałagan powinien być zaplanowany. Przedmioty dobrane rzeczywiście przypadkowo i chaotycznie sprawią, że obraz będzie nieciekawy. Zbyt wiele obiektów w kadrze rozprasza odbiorcę. Najlepiej skomponować scenę wokół jednego, głównego obiektu i dodawać do niego kolejne, zwracając uwagę, czy każdy następny nie zaburza sceny i nie odwraca uwagi od głównego obiektu.

Zmysły

Podświadomie lubimy zdjęcia z przedmiotami, które kojarzą się pozytywnie. Lubimy zdjęcia z kwitnącymi kwiatami, relaksującą kawą lub soczystymi potrawami. Przyjemne emocje w zimie wywoła zdjęcie z parującym kubkiem herbaty, a w upalne lato - z pucharem lodów. Wyobraźnię odbiorcy można rozbudzić przez odwołanie do zmysłów smaku i zapachu, nawet przez fotografię, która przenosi przecież tylko obraz.

Podsumowanie

Kompozycja zdjęcia to nie tylko rozmieszczenie obiektów w kadrze, ale także inne szczegóły - od tła i kolorów, do oświetlenia i wykorzystania zmysłów innych niż wzrok. Temat jest złożony i pewnie wrócę do niego w kolejnych wpisach, na które już teraz Cię zapraszam.